Thursday, April 28, 2011

1976 Summer Vacation at Shwesayaan!

Shwesayaan ci Kawl khuano khat se Mandalay le Maymyo mawtaw lam mualtung kaa to na kipat ma ziat saang( Mandalay pan Maymyo pai ciang) ah ki pial hi.Lampi pan tai 3 khawng pha a Mandalay pan tai 20 kiim khawng pha hi.

Tuak khua a Shwesayaan Taattung se Kawl kumpi ten a thupisak mama luilam hi.Shwesayaan se Mandalay Taing sung Bateinyii Myonee sung hi ta na Lampi tawh kisai zong Bateinyii PWD te tavuan hi a 1975 kiim sung teng tua lampi a len se Lambo Uu Cin Pau ( Retired zo) ( U Paupi ci veo ki sam) a hi hi.

1976 kum khaal sangkha ( July-August hi tu um ingh) sung tua lampi lamkom /lam pha ngawl teng pua tuh in U Paupi na sum thalaw na tuh hong vawtsak in koma tua lai tak Mandalay University Sangpatang pawl khat khuasaang cia ngawl in Lam Kuli ci tuh ziam Lam Contract ci tuh ziam seam in sum hong thalaw sak thei a ki lungdam mama hi.
Shwesayaan Primary School ah hong ngiaksak thei a koma le koma anhuan in ka kipan uh hi.

Kua teng khu ziam ci le..

1.Mang Za Hau ( MASU-Zoo)
2.Mang Pau ( MASU-History)
3.Sing Za Khai( MC_Mandalay)
4.Mang Khan Cin ( Mangpu-b/o Bo Kyin-Bassist)
5.Suak Khat Pum ( BVS-Zangkung)
6.Ngo Cin Thawng ( MASU-Maths) ka hi uh hi.
( Note: Suapui Suak Khat Pum se khua cia tuh Zangkung pan cia to se tu bang thu a om te taamsuak a hong ki hel thei a hi hi.)

Zingsang khuavaak milmial nai 5 kiim tho se maiphiat sese hanawt sese kul ngawl ta na Pawkpeak/kawkeau le Tuzum zam a kuan hi a bangma haksat na om vet ngawl hi.Lei nawn na tuh Mawtaw khat zong ki vaihawm sak a Lamkom teng huuk na tuh lei to/ ta teng Mawtaw tung lawn/ten a te lam dum/lamkom na teng huk/buak / zel ci daan teng a seam ka hi uh hi.

Ni khat se Maymyo lampi tung Kattazaa kok na teng zong phaw a ka kuan uh phawk lai ingh.Lam kuulii ee ci ngawl se Mandalay le Maymyo kilaklaw mawtaw tung to ngaknu te mit kaai liiliai a et a khut laap va ngi khawng se nuam ki sa mama lai na po hi awng.Ta sia hun lai Maymyo le Mandalay ki laklaw se Jeep vive tai a hoi mama kisa hi.( Hilux/Publica/Sunny Pickup ci khawng piang ngawl lai hi.)

Kawlngam a hi bangma sun nai 11 bang dong ki seam zo bek a ni sa mama tanah sun teng ka ngia phual Sang Inn a cia se an huan duty sia anhuan/ a naap teng lum/mu ci daan hi a nitaak ni dial nai 5 kim te kipan kik se khua mial dong veo ka diang uh hi.

Tua hun lai Suapui Mang Za Hau le Sing Za Khai se KARATE ki ci Japan te ii eima le eima ki daalna ci tuh ziam maw ..Hi.. ci veo au vazaak kimai na khat thi dek mang dek a kin a tintaan a ka laitak uh zong a hi hi.Suapui Mang Za Hau na setbeng( Cycle) khat ( a U Thangpui sang man te a nusiat hi) nei tanah Nipi khat ni 2 se Karate sin tuh tai 20 setbeng sik Mandalay veo cia valeng paang uh hi.( A ni ma Black Belt veve a nga uh dong ma sin a a hanciam na uh le ..tu hun pau le NA SIA LUA hi mai..)

Tua hun sung Shwesayaan Pazaa pawi zong hong ki vawt a ko zong ka ki hel ngawp uh hi.Ka veang Kawl nupi te bang na An lim nano khawng hong puak ngawp deap zawsaap uh hi.Kawl pawi a hi bangma kawl ngaknu no tam hial ma zong pawi siim Khui leang/Siphuu leang tawh khua saang Sivuai siim daan ma hong pai tek uh hi.Ko zong la paupui tatak ngaam ngawl Kawl ngakno puansan sil khat bang a om daan hi vazul ta nah dik a sa ngawl ma ka om uh hi. Koma sung pan khat na a tel ngawl tuh ci Sizang kam vaset tawh..Zia la sung einyii a ni sil kongmalay sia sauhmiinkaat mama veang aw hong ci ek thong hial se tel pian ziam maw hong en valaap zawsaap a ki thasun huai heihoi peuma hi.( A ci sia le son bua tong ngi tel thiam tek lel tuh um ingh)

Tabang ka sep uh se tha 2 dektak ka sep uh te mi khat te an man/ bang man/ zak na teng ka dawk siat zawk uh te K450 tek khawng hawm thei a ki heang veang aw..Tu hun a tuh se kum lang dek tak ma Sangsaap/Hostel fee sik thei pai a ki lungdam lalawm hi.Tua hun lai Muster Roll ci a Lam kuli seam khat na se Ni tha K5 kiim khawng bek ma nga hi.Tha khat 100 vaal bek nga va mial uh hi.
( Kei zong tua contract ka man zawk uh ciang zong muster roll tawh kum lang khawng ma seam suak a Mandalay Evening Technology School pan Mechanical Diploma Course ka man dong ma ka kaa suak thei hi.)

Koi bang ko teng na tha 2 sung K450 tek khol thei ci se a lam dang mama thu hi. Dam ka heak kik te lamkom hukna tuh ka lei taw uh te se Kawlngam sung lei sak bel/suang bebek om na mun pan ki to bek dom ngawl lampi kom ka huh uh te zong te zong thuk thei mama sii le ni khat ka nasep hun uh zong nai tam mama na hi nginge hi.

NB: Lam sazian sit te sit zawk kum 30 bangma hi zo a hi te patau huai bua vaak ci hong pulaak ngam khi hi.Hong vaihawm sak Uu Paupi tung lungdam lalawm hi.

Wednesday, April 13, 2011

1973-77 Mandalay SIZANG sangpatang te!

1973-1977 kum Mandalay Sizang Sangpatang te:



1973 kum se Khamtung pan tan sawm ong a tam bel kum ci a ki ciam te kum khat hi a tua kum in eima Sizang sung pan 10 kiim khawng ( mun tatuam pan zong tawh) ka ong uh hi.A tamzaw se Art and Science Mandalay University ka na theng uh hi.Kawlpi pan tansawm hong ong a hi Sing Za Khai ( tu se..Rev.Dr.James Singzakhai-USA )zong Mandalay Medical College hong nga a ki lungdam tek mama hi.

1973 kum tan sawm ong a Art and Science University Mandalay sangkaa teng:

1.Do Cin Pau ( Khuasak) –History( Rev.Lincoln Do Cin Pau-Pastor Khuasak Baptist Church)
2.Ngo Thang –( Theizang)-Zoology ( Bo Ngo Thang –Inspector-Police)
3.Mang Pau –( Thuklai)-History( Revenue Officer)
4.Sing Khat Pum ( Thuklai)-Maths( Administrative Officer)
5.Kap Pum (Thingunau-Khuasak)- Geology( Geologist-Mining Dept-Nusiazo)
6.Mang Za Hau ( Khuasak) –Zoology le( SAT –Retired-Mandalay)
7.Ngo Cin Thawng ( Tamdeang)-Maths ( Tualpipa) ka hi uh hi.

MC hong kaa a hi Suapui Sing Za Khai tawh te tua kum University zom Sizang sangpatang 8 ka pha uh hi.

( Zangkung saang ka te se he siat ngawl thong khi hi.)

Ko mai Mandalay University sangka pawl khat..

1.Zam Cin Thang ( Khuasak) Geology
2.Magaret Ciang Uap ( Buanman) –Chemistry
3.Molly Cingh Ko Hau( Lophei)-Physics
4.Suang Za Dal ( Tahan-Lophei) Agri
5.Hang Cin Dal ( Lophei) Agri
6.Cope Khan Khai ( Thuklai) Medical
7.Aye Aye Khine ( Buanman) Agri
8.Mang Khan Khai ( Tahan-Thuklai)Geography
9.Kam Za Khai (Thingunau-Thuklai) ??
10.Vum Za Cin Pau ( Tahan-Thuklai) Medical
11.Dim Khan Cing ( Thanthan Hlaing)Tahan-Thuaklai) Chemistry
12.Thang Cin Dal ( Thuklai) History

GTI ci a Mandalay Government Technology Institute a Lambu sin se;

1.Mang Do Cin Thuklai -Civil( AE-Tonzang)
2.Lian Khan Dal Thuklai -Civil( SAE-Retired)te zong a hi hi.

Teachers Training College ( 1975-76) ah Sang Sya sin pawl khat -

1.Sya Hang Za Pome ( Ausie)
2.Syama Vung Za Niang( Rev.Tulsa-USA)
3.Syama Niang Khan Dim( Pensen) Khaikam
4.Sya Tun Za Cin ( P-Head-Nusiazo)
5.Sya Khai Mun Thawng( SAT)
6.Sya Ngin Pum Pau( T E O-Nusiazo)
7.Syapi Sing Cin Thang( T E O retired) Tedim
8.Sya Lam Za Khai ( T E O- Matupi)
9.Sya Thuam Pum ( SAT)

Tua hun lai in Mandalay ah Sizang mi a teang se

1.Pu Khai Ko Lian te Innkuan ( Chin Yeihtaa)
2.Pu Sing Za Ngo te Innkuan’( Bassist Bo Kyin te)
3.Pa Kham Za Dal te Innkuan

Kumpi naseam

Pa Lian Za Dal-( Communication Dept- Later-Rev. Tun Lin-nusiazo) ;Lambo U Cin Pau ;Male Nurse Pa Lam Za Cin ( Pumva) te Inkuan ci bang khawng teng hi.Pu On Za Nang ( Menzi)zong hong om man bang khat hi.

Ngalkaap sung a a om se Pu Mun-Bomu Khai Mun Mang ( Lt.Col ) te Innkuan baan ah Naanduan sung a Sizang tangval ngalkaap hon khat ma om hi.Lamkok/Mangpui/Zamno/Kamzakhai ci te pawl le Pu Mun taat a Pano Thangkangthawng/Kamzadal ci te pawl om hi.

Koma sang tum thak teng se mun tataum pan tan sawm ong a Mandalay ki si tua ka hi uh hi.Sial vom le sial vom ki ngai a ki ci bangma koma teng ma ki thawl thei pai/ thu ki si thei pai bilbel khu hi.Kawlkam saang ma Sizang kam nuam sa zaw vive ( Suapui Kap Pum le Sing Za Khai ngawl teng) ka hi uh hi.Suapui Kap Pum se Sizangkam tel bek a pau thei ngawl a Suapui Sing Za Khai se pau thei ngawp saam hi.( Tu hi le naak siam mahmah tae e)

Naanshih ki ci Mandalay nisua na saang a Hostel thaampheang bang dektak Inn pui sung ah hong koi a khangno tansawm ong tung vive ki thawl hi tanah nuam ki sa va neet peuma hi.Mandalay University main building tawh tai 4 bang ki khua la a zing sim RTC mawtaw na hong tha nitaak hong muak kik hi.Numei sangpatang te se khua sung lam 80 tung Tayuh taan/Laphone a cina a Hostel nuam zaw hiat a ki koi a a ma te zong RTC mawtaw tawh veoma saang hong ka uh hi. Sang lampi tung numei te mawtaw tawh ki sikthak/ki mu thak a ki awksaan va nuau zong se a hun lai a nuam mama khat na hi nginge thong hi.

Kum 2 na ciang se University Compound Main sung Hostel te a ki om a hi man a nop daan khat tum dang laleau hi.Shwe Pyi Aye a ci Hostel a se mi 2 te room khat veo hong koi a kei le Mang Pau se kum 3 tontung roommate ungh.U Paubawk le Sing Khat Pome:Ngo Thang le Kap Pum ci bang ka om khawm uh hi.

Sum nei a sangkaa ki om ngawl tanah puansil niikteen zong ki nei ngawl a puan ki sil sak man ki sil sak /peangdaap bang se ki bualna sangka na /vaakthathong na se Kop khat lian hi lel hi.Tuh ka ngaisut kik te ka room mawk kawl te ii zawnsakna/no mu na khawng hong lak ngawl het se a lamdang mama hi zaw ci phawk saan ingh.Ama te a nei bua bel zong ki bualna peangdaap/sangka na/om thathaong na ci se nei tek hamtang uh hi.

Khua sung se Bus saap tuh nei ngawl po ki vaak zo ngawl a tua hun lai Paya 35 tawh khua sung ki theng thei lai hi.Pyay 35 nei po leang khua sung ki pai a Pa Sing Za Ngo te Inn ki theng va ngiat hi.Nitak nai 9/10 bang lamseau a khuasung pan University dong ( tai 3 kiim) cia zong a nop daan a tuam khat ma hi.U Paubawk se a meal mama zong Mikang te bang lian ma hi thong tanah Saihkaa tama te na Tourist veo hong saksak a mangkam veo paupui thei peuma hi.Ko lah bus saap tuh nei zo ngawl a lamseau a Hostel dong a ki cia hi nginge zaw hi.

( Khua sung vaak ci te - ( night bazaar) Nitaak ziitaan taan vaak bangma lei zo ngawl –thuumouh tep kakawi –ci bang daan hi.Khat vevei Movie en thei..K1 taan pan pheak 5 taan dong om a a tam zaw K1.25 taan pan veo en /Movie hoi David Chaing ( Bantawng kaa- New One-Armed Swordsman) ki laklai bang Nai 6 ki lak tuh se sun nai 2 khawng tansii kul zo…Ni sa lei tanah puan sut saa tansii pai…U Paubawk bang khat vevei shoes tawh long pant tawh ki thawi thei lalai na K1.25 taan ki ngual se aanaa huai peuma saam na ve pau ngawl phun ngawl tansii lel ..nasia lua)

Koma teng ma ki thawl ka hi uh man ngual dang tam tawh ka ki he bua uh hi.Kawkam zong ka pau ngei sese bua uh hi.Kum 4 tontung Mandalay sangka khop uh sung a lamdang khat se U Paubawk( Sya Paubawk) ii Kawlkam pau mal sawm zong kuama na ka za ngei bua uh hi.
( Sai Htee Saing tawh zan khua teak Niangtui hawp a Cassette ngai a to khawp uh se kam khat zong ki paupui ngawl ci ve a takpi ziam le he saap bongh.)

Ni taak khua sung vaak ngawl ciang se Niangtui sai pai tuh ki hanciam hamtang hi.Tua hun lai Niangtui se Hai khat 25 pan 45 bang hi a Tettaa Sai ci bang om a niang phaan dei zazaa ki hawp thei tanah thuson khopna mun pi bel khat hong suak hi.Kum 4 sung ka ki thawl uh se koma teng ka no lai pan kipan ka heak uh thu theampo/Innkuan sung thu/khua sung thu/Sizang sung ngaknu te thu namcin ma ka ki son siat zo hi.



NB: Tua hun lai Mandalay Sizang Sangpatang te Kipawlna( M S S K)nei a a haksa saseam ;Hostel fee/Tuition Fee pia pak zo ngawl te a tuh Fund ki nei hi.PHAIMIT ci Magazine zong ki vawt a ka ngaisut kik te ko mai Mandalay University a kaa U zaw te ii hanciam na te thupi mama sa saan kik ingh.

Thursday, April 7, 2011

1975 Kum Sizang Cimbeng Group te thu!

1975kum Sizang Cimbeng Group te thu!

UNO General Secretary a seam ngei a hi U Thant se 1974 kum November tha 25 ni USA a teena Inn ah hong nusia in a luanghawm Kawlngam a kipua hi.A luang huam vui na tuh kisai buai na University Sangpatang te le Kumpi kilaklaw nasia tatak hong piang in Kawlngam sung University /College theampo ki khak siat hi. U Thant ayiiaakheen ci in taangthu pi khat suak hi.

Tua hun laitak College kaa Sizang sangpatang se a khom khat ma ki om bilbel a ki buai thei mama hi.Nu le Pa sum nei hang a ki kaa hi zaw ngawl in pilna dei lei manpo ki kipan ka hi tek na tungtawn in tabang sang hong kikhak te koi bang sum thalaw thei tuh ziam ci se ki mut mawk law tek hi.

1974 November pan kikhak se Lungdamvawt/Kumthak zawk zong sang hon tuh peuma bangma thu le la a om ngawl te Tahan ah Thuklai pan Mang Pau ( Revenue Officer) –Theizang pan Ngo Thang ( Police Inspector) le Keima Tamdeang pan Ngo Cin Thawng kikum in Tamu pai a kulii puak tuh ka vaihawm uh hi.Lamsaap tuh zong nei ngawl ka hi uh man puu tawm in Tahan pan nasep nei ngawl a om ka U Cin Pum Tual ( nusiazo)na hong pawm in ka 4 Tamu Bus tawh ka kuan uh hi.

Tamu se India tawh ngamngi khua ci ih heaktek bangma sum vawt na nanaam /kawlngam pan neak thei tatuam/Kawlngam van piang namcin ma ki pua to a,India saang pan zatui zaha/Mawtaw van tatuam/Khauthuk /Hangkee pan kipan van namkim ma ki puasuk hi.Tua hun lai se Ne Win ii socialism economic system a ki zaak laitak ahi bangma ngamdang van peuma se smuggling/maungkhuu van suak siat a Kawlngam pan puak to van theampo zong vankham hi siat thong sawn hi.Naak hai vai hi ven..

Tamu le Kawlpi kilaklaw tai 80 kiim khawng bekma se Bus tawh sun khua teak ma ki pai zen thong hi.Tua hun lai Tamu khua a Sizang mi kumpi na seam Council Lai aat U Tual Do ( Limkhai) le Sang Lai aat U Kham Bawk (Kham Do Cin- Thuklai) te ni na om a Bo Taung ( Bo Thawng Za Cin Hau) na Inn khat nei hi.U Lian Do le U Kham Bawk se Bo Taung Inn saap in na na om a hi man ko zong tuak ma ka zuan phot uh hi.


Tamu ka thet uh te kuama ma na ko teng luilam kulii pua a kuan tuh hong muangmaw ngawl deap pang hi.A hi hang phatak ka ki son uh te Pumva pan khangno hon khat ma Kulii pua a om thu hong son hi.Tua te Group tawh ki pawl a kulii puak tuh ka thukim pai uh hi.

Tamu ka om sung thu le la/ki saap theampo a hong vanpui/hong ngimpui U Tual Do ( Nusiazo)le U Khambawk te lai tawh lungdam a ko ki nei khi hi.

Pumva pan Suapui teng se..

Ngin Khan Khai ( Kamsuanpa-USA)
Ngo Cin Dal ( Ngin Hen Cin pa)
Ngo Za Pum ( Pumva ma om)
Suan Hen Pau( Tedim Lothozum)
Thang Bawk( Ngalkaplui s/o Lam Zam)

Ko zong amate kung tentaan/ Lampi koi sung tawn a Palik/custom koi bah pial tuh/ bang hun Tamu pan kipan tuh ( a tamzaw Zingsang khuavaakma )/Lampi kamkhat zong pau ngawl tuh/ Palik te om le koi bang signal kilak tuh cite ka sin phot uh hi.Topa thupha ma hi vaak kuli puak tuh ni khat ni ni zawk po te ka kipan thei pai bilbel uh hi.

Tua hun lai se Cimbeng veo kawlngam saang pan a ki pua to hi.Cimbeng se a tawi tawh Tamu pan lei in Moreh ah pua to a Kg tawh ki zuak a hi hi.Ko group teng na sia Cimbeng ngawl po van dang mama ka pua nuam bua uh hi.Banghang ziam ci le Tamu pan ka lei na zaa ma Moreh a ka zuak kik uh se khauh /puak khat te Kawlsum 50 pan Za khat bang veo ka meet thei uh hi.Ni sim nga tuh le ol ngawl thong hi.

Ka tepte khat se a tam bel ka nga uh se zingkhat 109 Kyat tek ka hawm uh ni hi a tu hun khawng hi le a thein (K 100,00) ma tawh kikim ngawl tuh zia maw..

Ni tak Kawl pan Bus hong theng te Cimbeng pua le pua ngawl pang..Nga zaza tan pai..
Ni taak van puak tuh teng vawt khol linlian sa lum..Zingsang nai 3 kiim kuama vaak nawn bua vaak ei ci te kuama phaw ngawl tuh eima van tek ki suan se Tamu saang zuan a ki zui sa a ki pai a hi hi.

Tamu le Moreh kilaklaw ngamngi lui veo thet ciang se suakta ki sa in ki lungdam mama hi.Tua lui se phalbi lai hi sii tanah vot thei vakoeu pauma laideap hi. Lui vui a tawl nga se ka cimbeng puak uhle tuak sen te a ki bang ziam ci se thupi mama khat hi a tuak pan a tawi ki khang sak a hi hi.Tamu pan ka puak uh tawi 20 bang a hi le Sen tawi 2 bang ka belaap uh te tawi 22 bang pha pai hi.

Tamu pan lei na za tawh Moreh ah ki zuak ka saap koi bah meet thei ci se lungman om nawn saam liang bua le kilawm maw?

NB: Tamu ah tha 2 sung dektak taam a kulii pua a ka om uh se za nga kiim tek khawng tawh cia thei a kum lang sangka na tuh sik siat pai hi.

March tha te laisim/Sangka zong om papeu ngawl se eima teen na tek Myonee ( Ko bang Tedim) ah Lai hong phiisak a ki ong tek vazai leihi.