Wednesday, October 26, 2011

US VISA ka nga na thu!

US Visa nga na thu!

US kumpi te na US ngam sung ngamdang mi te haw le awi mama a ngamdang mi te tung pan a sum koi bah nga thei /tumsak thei tuh ci se a mate sum vawt na lianpi khat na hi nginge hi.Vanleang saap/Hotel saap/Van lei na/a taam sung an neak man..etc
ei papawl se US ih pai nop se US hamphat nate veo a neak pui nuam daan hong mu hang Visa pia nuam ngawl na hi nginge hi.

Tasia hi tana Visa tum te US a taamsuak ngawl tuh / cia kik nanak tuh ci hong muan tuh a kisam mama thu hi.US taam suak a US kumpi ii social benefit teng neak pui tuh hong muanmawk ngawl tuh thupi..ei la US theng thei lilim phot leng sum thalaw a taamsuak se Innkuanpui te sam thei tuh ci se ih tup ih sawm bel hi pai malam..

Kei zong hong muan thethei tuh Kawlngam a ka Inn ka lo/mawtaw/Bank account/Sai vawtna/Income tax ka piak na teng Lawyer te ka vawtsak se keima le keima ngangawn nasia ka kisa liluu mama a, tuteng buang tawh se muang saam vaak ci a kuama kon law ngawl Visa tum ka hi hi.

A hihah kei muanmawk bang hi ngawl Visa hong piak ngawl te U Son ii lawmte Zangkung Embassy a seam khat om na paupui leteh huu thei na lampi om tha tuh ve hong ci sia ka phawk kik hi.Kei zong maizum maw a Embassy pai a kawl te khat receiptionist tung a U Son lawmpa ka paupui nuam ka ci le ama kom ngawl luilam a Zi na hong nutset a ka thu teng ma ka son pai thei bilbel hi.Phone numbat pia tan koma a thu teng kong son kik tuh hong ci a,lungdam tak Thuwana U Neam te kung ka zin ka zuan hi.

Tua nipi sung se ka khansung ni tun sau bel le Pathian tawh ka kinai bel hun zong hi thei tha tuh ci ka ngaisun hi.Thudang mama ngaisut tuh om ngawl Laithiangtho sim thungen –Embassy pan phone saap tuh ngak ka hi hi.

Nipi khat cing peet ma ka saap Embassy pan phone hong saap thei mama ngawl te zing khat thi le thi thang le thang ci embassy phone ka paupui hi.( Tasia lai bang Mangkam daan tawh paupui khi ziam maw ka ngaisut kik te he mama zo nawn ngawl khi zei..)

Ama zong na tel pai bil;bel se na thu teng counselor tung son zo khi hi hong ci te tua le Visa tum kik tuh khi ziam ci ka dok kik bibuu ma tu dong mamaw ka kisa lalawm hi.Lawmpa na le Visa na tum tu le tum ngawl tuh se nangma thu vingveng hi..ci ziau bilbel..

(1995 July Ist week le 2nd week sung teng hi a a ni lian se tel nawn ngawl khi hi.)

Kei zong ka lai teng kaikhawm ( Ka Passport se Insein a renew tuh aap zo/Visa tum man tuh ka Dollar kop teng aap kik zo sii) tateng ka kaikhop na tawh sun 12 saa zawk te Embassy ka theng zo pheang hi.A lamdang mama Pathian hong ngealsak na khat -a tattak se zingsang nai 8 zum hon tansii a Visa a ki tum se tua ni zum mai lai khat na ki taak a- Visa tum tu te Nitak nai 1 te zum ki hong pheang tuh ci ..hi luilam..Haleluija!!
Ka nung heak kik te tua nipi se Counselor pa US cia kik tuh hi tanah shopping pai nuam ta na zum hong hak a tua hang a laap ka hi hi. Pathian ngealna om a hi hunlam tu khawng ka ngaisun kik te ka phawk sasan a Topa hoi lalawm ni hi ci tuh ngawl a dang a om thei bua hi.

Kei zong nai 1 saat tu ngaak pai zum sung ka tum le kamphen nu Karen Nu na hong sam a Siapipa( counselor) na Nang Zingte nai 8 laap hong pai ta hen hong ci hi..ci hong son te ..Haleluija..thu khat papao om naanak vaak ei ci ka he pai hi.

Kei zong a zing sang kik te nai 8 laap ma zum ki ngual lalaeau le saksaang ka khualhaw pui te khat zong na om a paupui ka saap hi vamual hong zo bek te ka kikheam pai hi.Dam ka heak kik te lawm te zum sung ki paupui/mealheak om ci khawng le Visa tum khawng kuama na hesak nuam ngawl na hi nginge thong hial hi.

Tawm vei zawk po ma te hong kisam pai bilbel a ,Counselor pa na ka file teng en kakawm le ka tum masak lai hong dok teng ma dong kik hi.Nasep/US a bang hi a pai nuam/Sponsor kua/Bang bah om ci teng ma dok kakawm ka Visa tuh a aa aat se ka mu nginge hi.Praise the Lord..

Nitak nai 3 te Visa fee tuh US Dollar 30 tawh Zum hong pai kik tan hong ci se ka bil tha sung za bek a,koi sung om khi ziam ci zong ka ki he nawn bua hi.

Ka Passport la July 24 ni tetaan bo tuh hi zo Nipi khat bek hun nei..Tedim Innkuan pui te zasak ama te zong lungdam tak Zangkung delsuk ..Nipi khat sung US Visa ngasa Innkuan pui te tawh kithawl a Kawlngam om se Vantung maleap na hi zaw nginge hi.

US ci a ngual theampo painopna/Khuinawi le khuaizu tawh kidim Vantung maleap a ci liang uh ngam pai tuh dinmun ka din te..Topa lungdam lalawm hi cit uh sim ngawl thudang a om ngawl hunlam ka phawk hi.

July 22 ni Zangkung pan Thai vanleang tawh ka pusua BKK zan khat le sun khat taam zawk te cidam July 24, 1995 ni zingsang nai 10 pawl in Dulles International Airport tuu a
Immigration te ih thudok suk dok to teng zong koi bang teng zong kantatan ka na khi ziam maw..Khat bang na nui milamual khut mee lak vakil a keima muanmawk nang pa ngangaw na cia kik ngangaw ta le ci hi tam ci nuam hi tuh ka um hi.Ngual theampo puasua zawk te puasuak a kongkha a U Son le Thangno na hong mua se tu dong ma ka mitha sung bo maw peuma..White House mai tawn a Inn hong zawt pui te ka mang hi liang bo maw ngangawn ci tha dektak ingh.

Lawm te ii USA se U(You) Start Again a ci se tua ni July 24,1995 pan kipan khi zei///

Wednesday, October 19, 2011

KA SUNMANG( DREAM) Kum 20 kiim te taangtung

Ka sunmang( dream) kum 20 kiim te taangtung !!Praise The Lord!!!

Keima tup le sawm bang Topa na thukim pui a taangtung hi thong le 1978 kum Mandalay University pan ka sang man po te Germany pai a nasep a sum zon tuh a hi hi.Job Appointment Letter se tua laitak Germany a om U Son tungpan ka ngasa a hi hi. Painting Company khat a nai khat German sum pheak 5 tawh nipi khat nai 40 sep tuh daan a Kawl kumpi tung kum 2 sung Income Tax piak khol tuh hi deap hi.

Kawlngam passport la sum tul sawm puuk tuh ka nga ngawl man ka nga thei bua hi.Passport nga hi leng Germany Visa kul ngawl ki pai thei nginge//

1980 kum te Aizawl pai to Sangsia sep sung India passport ol no tak nga ka ma leng US Visa nga zo ngawl laleau ci teng tawh sum meet del a Zangkung /Mandalay/Calcutta/Bambay ka ki le se kum 10 ma cing to thong hi.Ka sum vawt daan uh se Zangkung/Mandalay pan Kham( Gold) le Ngun( Silver) lei India ki zuak to hi.A tatak se ngamdang sum( Rupee) suak thei tuh ci na hi.Tua sum teng tawh Palee( Pearl) /Diamond/US Dollar ci bang lei kik a Kawlngam ki zuak kik hi.1990 kiim khat vei bang se ngun pua to dollar ka puaksuk uh se percent 40 bang a meet hun zong om zen hi.Ngun se van lian mama tanah Mandalay pan Calcutta dong mawtaw tawh a kipai a a kipua hi zen hi.( A tamzaw koma kutaing ki hawl hi.)Ngim huai mama bangkhat a hi hang tasia kaan a meet zaw sum vawtna se tam lei ngawl tha tuh ci ngaisun ingh.

Tua hun sung teng ki laklaw kuama zong na a lal/taak zo nawn ngawl phial tuh a ki ngaisun Kawlngam Socialist Party bang zong hong bo a..Kumpi thak Policy thak hong kipat kik te thu le la tam mama kilai man hi.

Kei zong Tedim a Innkuanpuinu nasep na tungtawn om lalak se Mah Sah Lah hunlai a political post lian mama khat a ki ngaisun Myonee Tamah ( Township Co-operative)ah Secretary khawng zong kum 2 sung ( 1988-1990) sung ka seam liluu manpo sii hi.Tua hun sung zum nasep daan ka heak/sin teng zong US ka thet zawk FDA( contract) a muanmawk ngawl het nasep ka nga te nuamtuam sak mama luilam a, na theampo se Topa na a huhun hong hil khol ci ka saang a Topa minthang ka pok hi.

Kawl Mangthu zong tam maa hong kilai a, Kawlngam Passport zong se hong ol sak va ial bangma ngamdang pai asum thalaw hong popular va ial hi.1990 kiim bang se Japan a sum thalaw a om khat ii Innkuanpui te se nuntaak nuam mama hong suak hi.

Sum vawt na zong tam mama ki lai a Bombay khawng pan diamond zuak tuh Zangkung khawng hong pai thei thong te ei sep thei tuh hong om vangau ngawl tanah Sen ngam /Musee saang Mawtaw po zuak a kipan kik se theam po ki thuak niknek lalai tanah ci law he ngawl ka om lai tak US Visa tum thei na tuh Topa na hong ngealsak luilam hi.

Tua hun lai Sen ngam ka puak uh mawtaw se—Mercedes/Honda Accord/Mitshubishi Pajero ci khawng teng hi deap a nasia thei limlum mama bilbel hi.

Kawlngam Passport zong se Suapui Kam Za Pau( Cingcingpa) ( Perth-Ausie) Zangkung a Travel Agent Company a vawt lai ,ni khat ka haw le ..Kong huu thei na dang he bongh ngi..Passport a thong vawtsak thei tuh khi hi..Na matpungten copy nuasia tan na Passport zum ah Datpung na ki zai leteh hong ci na tungtawn ka nga hi.Tua ma kum 10 sawm vaal lai Tul sawm ngawl tawh ki nga ngawl se Passport a thong hong vawt tuh mealheak ngualtam ka nei zong Topa tung lungdamko tuh sim ngawl thudang om ka sa bua hi.


Tu bang teng tawh India saang sum vawt la piang thei tatak nawn ngawl..Sen ngam mawtaw zuak na sum teng la theam thuak, ci law he ngawl Tedim a tawlnga kawm Tualpinu ii –Miehtaamuan Datkhuaikhaan –( Labolatory Clinic) vawt sia po ngak ka om hi.1994 kum bo lungdam vawt sung khawng khat te US pan U Son ma na Aizawl a haw tuh thu le ki mu nop thu lai khat hong then laleau hi.

A lamdang mama thu khat se 1986 kum June tha sung Zo History Laibu vawt tuh in US pan U Son Calcutta hong pai a, nipi khat sung Zo History buaipui ka unau ka kithawl uh hi.Ama ma na US Visa hong tum pui le lamet a om thu zong ka kikup uh te..
Kei ma na-Kawlngam pan Zi khawng ta khawng ma hong nei phot leng a ka kum kum 40 bang te hong pai pheang leng ci ka ngaisun ci..ka zo kik se lamdang sa si khuangai mama si luilam hi.Ama kung a pai nuam ngawl daan ngaisun hi.Tasia hun lai Tualpinu tawh se a ki he taciang bekma hi a ki teen tuh za dong zong a theng ka hi bua lai uh hi.A hi hah Topa na ka kampau se nguaksuak sak ngawl in, ka ci bang lian taangtung in Innkuanpui nei zawk ka kum kum 40 cin zawk 1995 July 24 ni in US leitang ka sik hi.Haleluija!!

1995 Kum March tha sung Aizawl a U Son tawh ka kiciam uh bangma nuamtak ki mu in Nipi khat sung khawng ma ka ki thawl uh hi.Keima sum vawtna/ka Innkuan omdaan teng ka kikum a US Visa ka tum nop thu ka son te,US a thet kik po te Visa tum na tuh lai kisam teng Zangkung a hong thak tuh ci teng tawh kei zong Tedim ka zuan kik hi.Ka ki son sa bangma May tha sung US Visa tum na tuh lai kisam teng Zangkung U Cingh Neam te kung na theng pai a Rev. Thawng Khan Khai tungtawn in Tahan pan tua lai ka nga hi.

US kong pai thei zezen tuh a hi le bang teng kong ki nging tuh ziam ci ka dok te..
Puansil niikteen ki ngin om bo..Na Driver Licence le na NLD Member Card hong keng leteh nungta thei tuh ni zam ..ci hong zo a, tua lai ka tel ngawl hang a mun tatak ka thet te tua te 2 ma thupi bel hong suak takpi a tua te theampo zong Topa ngealna sa om hi ci ngaisun ingh.( 1990 kum Kawlngam sung Party ki phuat thei po te Tedim NLD phuan phit sung ka ki hel na tawh NLD member card Daw Suu kutaing minthuu ka nei deap hi.)

Kei zong a manlang thei bel le ka ngin thei za tawh June tha bo Zangkung tuaksuk se Zangkung a tual tel zawhiat a hi Pa Pau Ngin Do Pau lamlak na tawh Paassport thuk/Visa tum na lai teng Sitnii tawh ka vawt hi. ..Sitni pa bang na –US Visa tum tuh ka vawtsak tam mama sung hi bang za a pha/muanhuai tam ngawl ve..nga nanak tuh kong um ci deap se kei zong Visa nga pai tuh ma zong ka ki sa tha pai laleau hi.

Tua hun lai US Visa tum daan se Zingsang nai 8 zum hon laap tansii a tum hi lel hi.Kei zong tansii /Form teng fill up Interview tuh ngak pai se a thum na khawng khat hong sam a kam thum kam li khawng dong pheang..sorry ci pai laleau a, ka nuai khawng hawng hi le taksuk a bo vadii tu bebek ka thinsung hong suak hi.

Calcutta a ka Visa nga nagwl lai Keima tangval lai hi a keima nguak thuak..a dadaan khat om lai…
Tuh tatak te ka Zi ka tate ka mit tha sung hong suak vanuai a ..kei a tuh Leitung se bang zong hi thong ziam ka ci ni hong hi laleau hi.

US Visa nga kik a ka sunmang a taangtun na thu zom lai tuh khi hi.